Prof. dr hab. Stanisław Szczotka (1912-1954), kierownik katedry Historii Gospodarczej w latach 1952-1954, urodził się 13.02.1912 r. w Milówce na Żywiecczyźnie w ubogiej rodzinie góralskiej. Uczęszczał do gimnazjum w Żywcu, zdając maturę w roku 1930. Studiował historię na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1930-1934, a już w 1936 r. uzyskał tytuł naukowy doktora na podstawie rozprawy p.t. „Synody arian polskich od założenia Rakowca do wygnania z kraju (1569-1662)”. Zainteresowania dziejami wsi zaowocowały rozprawą habilitacyjną p.t. „Chłopi obrońcami niepodległości Polski w okresie potopu”, w 1945 r.
W czasie II wojny światowej więzień obozu koncentracyjnego w Oranienburgu. Politycznie związany z ruchem ludowym, podczas wojny aktywnie działał w Batalionach Chłopskich. Pod koniec okupacji, w związku z ucieczką z transportu do obozu koncentracyjnego, zmuszony był ukrywać się w Krakowie aż do wyzwolenia.
Prof. Szczotka początkowo rozwijał karierę naukową na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie we wrześniu 1937 r. objął asystenturę. Jednak po II wojnie światowej związał swoje losy z Uniwersytetem w Poznaniu, gdzie we wrześniu 1946 r. został powołany na stanowisko profesora nadzwyczajnego historii i socjologii wsi na Wydziale Rolniczo-Leśnym. W 1952 r. prof. Szczotka objął kierownictwo Zakładu Historii Gospodarczej, a od jesieni 1953 r. pełnił również obowiązki dziekana Wydziału Filozoficzno-Historyczny. Ponadto w 1954 r. został powołany na stanowisko kierownika Pracowni Historii Rolnictwa i Hodowli w Polsce przy Instytucie Historii Kultury Materialnej PAN.
Zainteresowania naukowe prof. Szczotki początkowo obejmowały zagadnienia związane z ruchem reformacyjnym w Polsce. W późniejszym okresie przeważyło zainteresowanie historią regionu Żywiecczyzny oraz równolegle prowadzone badania nad dziejami zbójectwa góralskiego. Z biegiem czasu badania prof. Szczotki zaczęły obejmować również inne obszary geograficzne, za przedmiot mając przede wszystkim dzieje wsi i chłopów. Była to dziedzina, w której prof. Szczotka uznany został za wybitnego znawcę, mającego w swym dorobku naukowym około 100 rozpraw i artykułów.
Oprócz imponującej aktywności naukowej, prof. Szczotka poświęcał się również działalności organizatorskiej. W 1934 r. był jednym z założycieli Towarzystwa Miłośników Ziemi Żywieckiej, a w 1938 r., z pomocą Towarzystwa Szkoły Ludowej im. A. Asnyka zorganizował muzeum regionalne w Żywcu. Redagował również wydawany przez Towarzystwo kwartalnik „Gronie”, poświęcony problematyce regionalnej. W późniejszych latach przyczynił się do powstania biblioteczki historycznej, wydawanej przez Ludową Spółdzielnie Wydawniczą w Warszawie.
Zginął w pełni sił twórczych w wypadku kolejowym pod Kępnem, 11 lipca 1954 r. Do jego najważniejszych publikacji należą:
Z dawnych ksiąg metrykalnych parafii żywieckiej (1666-1776) , (1937).
Andrzeja Komonickiego „Dziejopis Żywiecki” , (1937).
Stosunki Śląska z Żywiecczyzną od XVI w. do upadku Rzeczypospolitej, (1938).
O zbójnikach żywieckich na Śląsku, (1938).
Lament chłopski na pany i inne narzekania na niedolę poddanych, (1946).
Uwagi o zbiegostwie chłopów w dawnej Polsce, (1951).
Powstanie chłopskie pod wodzą Kostki Napierskiego, (1951).
Materiały do dziejów zbójnictwa góralskiego z lat 1589-1782, (1952).
Literatura: Józef Broda, Stanisław Szczotka, [w:] „Wybitni historycy wielkopolscy”, pod red. Jerzego Strzelczyka, Poznań 2010, s. 275-284.
Stanisław Szczotka, [w:] „PSB” Warszawa-Kraków, 2011, tom 47, s. 438-441.
dr Joanna Jaroszyk-Pawlukiewicz